Namangan viloyati
Maydoni 7,4 ming km.kv. Aholisi 2 million 752 ming 900 kishidan ortiq (2019-yil 1-yanvar holati). Viloyatida 11 ta tuman, 8 ta shahar va 115 ta shaharcha mavjud.
Namangan viloyati iqtisodiy rayonning shimoliy qismidadir. Viloyatning baland tog‘ tizmalari bilan o‘ralgan sharqiy qismida iqlim nisbatan yumshoq. Viloyatning g‘arbiy qismida yog‘in kam yog‘adi va daryolar ham kam.
Aholisi. Viloyat aholisi tabiiy o‘sish sur’atlari jihatidan oldingi o‘rinda turadi. Shunga ko‘ra mehnatga yaroqlilar soni tez ko‘paymoqda.
Qishloq xo‘jaligining asosiy tarmoqlari: donchilik, paxtachilik, sabzavotchilik, bog‘dorchilik va uzumchilik, go‘sht-sut chorvachiligi, pillachilik.
Sanoatning asosiy tarmoqlari: elektroenergetika, mashinasozlik, qurilish materiallari, yengil va oziq-ovqat.
Xo‘jaligi. Namangan viloyatida ham obikor dehqonchilik ustun turadi. Viloyat hududida ko‘plab sug‘orish inshootlari – Shimoliy Farg‘ona, Oxunboboyev nomli, Chust, Chortog‘soy kanallari va boshqalar qurilgan. Irrigatsiyaning rivojlanishi obikor yerlarni kengaytirish va melioratsiya holatini yaxshilash imkonini berdi.
Ekin maydonlarining asosiy qismiga paxta va g‘alla ekiladi.
Ekin maydonlarining asosiy qismiga paxta va g‘alla ekiladi.
Pop va Chust tumanlaridagi yaylovlarda qo‘y va echki ko‘p boqiladi. Qoramol hamma dehqonchilik tumanlarida boqiladi. Yaylovlar yetishmaganidan ko‘pgina xo‘jaliklar mollarni yozda tog‘ yaylovlariga haydab boradilar. Pillachilik paxtachilik bilan birga rivojlantirilmoqda.
Sanoat, asosan, yengil va oziq-ovqat korxonalari hamda mashinasozlikdan iborat. Sanoat korxonalarining asosiy qismi Namangan sanoat tugunida joylashgan. Temiryo‘l, avtomobil transporti yaxshi rivojlangan. 2018-yili vilоyatning ijtimоiy-iqtisоdiy rivоjlаnishini jadallаshtirish mаqsаdidа Chust tumаni hududidа «Nаmаngаn» erkin iqtisоdiy zоnаsi tаshkil etildi.
Shaharlari. Namangan viloyatning ma’muriy, iqtisodiy va madaniy markazidir. Shahar Namangansoy bo‘yida joylashgan. U viloyat sanoati mahsulotining katta qismini beradi. Shaharda shoyi fabrikasi va kostumbop gazlamalar kombinati, elektrotexnika zavodi, sun’iy tola zavodi, ikkita paxta tozalash zavodi, yog‘-ekstraksiya va konserva zavodlari, elektr stansiyalari, qop-qanor uchun ishlatiladigan dag‘al gazlama fabrikasi va boshqa korxonalar ishlab turibdi. Qurilish materiallari sanoatiga taalluqli korxonalardan uysozlik kombinati, temir-beton konstruksiyalar zavodi, g‘isht zavodi va boshqalar faoliyat ko‘rsatmoqda. Shaharda bir nechta oliy ta’lim muassasalari bor. Namanganni xalqimiz «gullar shahri» deb ataydi. Shahar markazidagi Mashrab nomidagi madaniyat va istirohat bog‘i mamlakatimizdagi eng go‘zal bog‘lardan biridir. Shahar markazidan chekka tomon nursimon taralib ketgan keng va ravon ko‘chalar shahar markazini mikrorayonlar bilan bog‘laydi.
Chust – tuman markazi. Namangandan Toshkent va Qo‘qonga boriladigan avtomobil yo‘li ustida joylashgan. Shaharda tikuvchilik fabrikasi, hunarmandchilik korxonalari, madaniy-maishiy muassasalar bor. Chust pichoqchilik bilan mashhur.
Popda texnik rezina va poyabzal zavodlari ishlab turibdi. Kelajakda zavodda rezina shinalarini qayta ishlash yo‘lga qo‘yiladi.
Uchqo‘rg‘on tuman markazi. Undan Andijon, Namangan va Toshkent tomon avtomobil yo‘llari ketgan. Shahar yonida Norin daryosiga GES qurilgan. Shaharda yirik paxta tozalash hamda yog‘ zavodlari faoliyat ko‘rsatmoqda.
Использованные источники:
