Avstraliya materigi aholisi va uning tabiatga ta’siri
Aholisi va uning hududiy tarqalishi. Yevropaliklar kelgunga qadar avstraliyaliklar juda
past taraqqiyot darajasida bo‘lishgan. Aborigenlar ovchilik, termachilik bilan
kun ko‘rishgan. Ular dehqonchilik bilan ham, chorvachilik bilan ham
shug‘ullanishmagan.
Aborigenlar, asosan,
Avstraliyaning tabiiy sharoiti inson hayoti uchun qulay bo‘lgan sharqiy va
janubi-sharqiy qismlarida o‘rnashgan edilar. Keyinchalik materikka
yevropaliklar kelishganidan so‘ng va qo‘ychilikning rivojlanishi bilan ular
qurg‘oqchil, yashash uchun noqulay yerlarga siqib chiqarildi.
Kelgindi
aholi yevropaliklar avlodlaridir, asosiy qismi inglizlar — ingliz tilida
so‘zlashuvchi avstraliyaliklardan iborat. Avstraliya boshqa aholi yashaydigan
materiklardan aholi zichligining kichikligi bilan ajralib turadi. Aholining
ko‘p qismi materikning yashash uchun qulay bo‘lgan sharqiy, janubi- sharqiy va
janubi-g‘arbiy chekkalarida to‘plangan.
Tabiatiga
insonning ta’siri. Avstraliya tabiati yevropaliklar ko‘chib kelganidan so‘ng va ular xo‘jalik faoliyati ta’sirida juda tez hamda kuchli darajada o‘zgardi. Hayvonlarni ko‘plab ovlash, yashash sharoitining o‘zgarishi natijasida ularning ko‘pi qirilib ketdi. Kenguruning ba’zi turlari, xaltali bo‘ri, vombat- larning ayrim turlari yo‘qolish arafasida. Ayniqsa, Avstraliyaning sharqiy, janubi-sharqiy va janubi-g‘arbiy aholi zich yashaydigan qismlari tabiati ko‘p o‘zgargan. Ilgari quruq siyrak o‘rmonlar va butazorlar o‘rnini endilikda antropogen landshaftlar — bug‘doyzorlar, uzumzorlar, zaytunzorlar egallagan. Sanoatining rivojlanishi bilan bog‘liq ravishda ko‘p antropogen tabiat komplekslari vujudga keldi.
Tabiatni
muhofaza qilish va yo‘qolib borayotgan kamyob o‘simlik va hayvonlarni saqlab
qolish uchun milliy bog‘lar va qo‘riqxonalar bunyod etilgan.
