Cho`l va sahro - qo`rqinchli so`zlar
Bundan
ham qo’rqinchlisi shuki, yaqin-yaqinda ham gullab turgan vohalar inson aybi
bilan hayotdan nishona yo’q quruq cho‘lga aylanishi mumkin.
Orol
dengizining qurishi va sho’rlanishi inson faoliyati natijasidir. Sug‘oriladigan
yerlaming ko‘payishi, sug‘orishda suvni tejamaslik, juda ko’plab suv omborlari
va kanallarning qurilishi oqibatida Amudaryo va Sirdaryoning suvi Orol
dengiziga etib bormaydigan bo‘ldi. Dengiz quriy boshladi. Ushbu jarayon asnosida
dengiz atrofidagi yerlar sahroga aylandi.
Qoraqalpog‘istonning
butun hududi, 0‘zbekistonning Xorazm viloyati va Turkmanistonning Toshhovuz
viloyatlarida havo quruq kelib, yozdagi o‘rtacha harorat ko‘tarilib ketdi.
Qishning sovuq kunlari kamaydi - buning natijasida qishloq xo‘jaligi
hosildorligi keskin kamaydi. Xorazm viloyatida suvni ko‘p iste’mol qiladigan
sholi va paxta kabi ekinlarni yetishtirish qiyin bo‘lib qoldi.
Orol
dengizining qurigan tubida 3 million 600 ming gektar qum va tuzdan iborat cho‘l
paydo bo‘ldi. Bu yangi sahroning Qizilqum va Qoraqumdan farqi shundaki uning
sho’rligi tufayli bu yerda giyoh ham unmaydi.
Bundan
tashqari kuchli shamol va bo’ron quruq dengiz tubidagi million tonnalab tuzli
changlami osmonga ko‘tarib yuzlab kilometr masofaga eltmoqda. Dengiz tubida
shakllangan tuz va qumli moddalar janubga yo‘l olmoqda.
Ushbu
jarayon va chuchuk suv yetishmasligi hududdagi tabiiy ekologiya tizimini
inqirozga yuzlantirmoqda.
Tabiiy o‘simliklar o‘sadigan
maydonlar qisqarib, yaylovlar kamayib ketmoqda. 800 ming gektar qamishzor qurib
ketdi, daryolar o‘zanidagi to‘qayzorlar xafv ostida qoldi va 50 dan ziyod ko‘l
butunlay quridi. Bu hudud tobora hayotsiz sahroga aylanmoqda. Ushbu jarayonni to‘xtatish zarur, buning yagona yo‘li
- Orolni qutqarishdir.
Maqolani foydali yoki qiziqarli deb hisoblasangiz ijtimoiy tarmoqlardagi do`stlaringizga matnni belgilab tavsiya qiling!
Agarda Siz maqolada xatoni uchratgan bo'lsangiz, unda xato matnni belgilab, CTRL + ENTER klavishasini bosing va sayt ma'muriga xabarnoma jo'nating.