Detergentlar
Detergent deb o‘z ta’siri bilan hammaga yaxshi ma’lum
bo‘lgan sovunni eslatuvchi sintetik moddalarni atashadi. Detergentlar ham,
sovun ham suvning yuvish ta’sirini kuchaytirish qobiliyatiga ega. Detergentlar
esa ushbu vazifani yaxshiroq uddalaydi.Agarda suv qattiq bo‘lsa (bunday suv haqida sizlarga
keyinroq gapirib beramiz) sovundan foydalanish qiyinlashadi. Kir yuvganda
sovunni ko‘pirtirish uchun uni ko‘proq sarflash kerak. Buni suvda gidrokarbonat
kalsiy turidagi tuzlar mavjudligi bilan tushunish kerak. Ular sovun bilan
reaksiyaga kirishib, erimaydigan birikmalar hosil qilishadi.
Sintetik kir yuvish vositalarining sovundan afzalligi
shundaki, ular qattiq suvda ham, yumshoq suvda ham bir xil harakat qiladi,
gidrokarbonatga e’tibor bermaydi. Ko'plab detergentlar mikroblarga qarshi
yaxshi kurashadi, shuning uchun detergentlar dezinfeksiyada ham qo‘llanadi.
Bugun detergentlarni har bir xonadonda uchratish
mumkin. Ulardan kir va idish-tovoqlami yuvishda foydalaniladi. Yuz va qoilarni
yuvishda ishlatiladigan sovun haqiqatan sovun bo‘lishi mumkin yoki detergent.
Sizlarni ogohlantirmoqchimiz! Detergentlardan
foydalanganda juda ehtiyot bo‘lish kerak. Chunki, uy sharoitida qoilanadigan detergentlarning
ko‘pchiligidan allergiya kelib chiqishi mumkin.
Undan tashqari, detergentlardan ko‘p miqdorda
foydalanish daryo va hovuzlar suvining ifloslanishiga olib keladi. Suvga
tushgan detergentlar ko‘pik sifatida suv tepasiga chiqadi va suv sathida yashaydigan
tirik organizmlarning nafas olishiga xalaqit beradi. Ayniqsa, detergentlarga
qo‘shiladigan fosfatlar bilan suvni ifloslantirish xavfli hisoblanadi.
Fosfatlarga boy bo‘lgan oqava suvlar ko‘llarga
tushganda suv o‘tlarining o’sishi tezlashadi. Oqibatda ko’lda erigan kislorod
ko‘p sarflanadi. Ko‘lning "nafas olishi” qiyinlashadi va kislorod
yetishmasligidan baliqlar halok bo ‘lishi mumkin.
Bugungi kunda suvning detergentlar bilan ifloslanishi
jiddiy ekologik muammoga aylandi. Uning ta’sirini sanoat korxonalari va aholi
yashaydigan joylaming oqava suvlari bilan ifloslangan dengiz qirg‘og‘idagi
suvlarda, ayniqsa, yaqqol sezish mumkin.
Dengiz suvi ko‘tarilgan paytda qirg‘oqqa chiqarib
tashlanadigan ko'pikda detergentlar shunchalik ko‘pki, bu biz kundalik hayotda
kir va idishlarni yuvganda duch keladigan ko‘pikni eslatadi. Shuning uchun
detergentlardan me’yorida foydalanish lozim. Hamma vaqt yodingizda bo`lsin,
detergentlar ekologik jihatdan o‘ta xavfli.
Foydalanilgan manbalar:
